یکی از محاسبات بسیار کاربردی در ریاضیات و همچنین دنیای واقعی، درصد (Percent) می باشد که با علامت % نشان داده می شود. محال است شخصی پیدا شود که تاکنون واژه درصد به گوشش نخورده باشد. علاوه بر ریاضیات و علوم مخلتف، در هر روز از زندگی خود ممکن است به دفعات از درصد استفاده کنیم، به خصوص که اگر اهل خرید کردن باشید حتماً برای تخفیف گرفتن نیاز به دانش محاسبه درصد خواهید داشت. اگر تاکنون به صورت علمی با این محاسبه پرکاربرد آشنا نشده اید و یا اینکه در برخی از جزئیات آن دچار مشکل می شوید، خبر خوب این است که در ادامه مطلب به شرح کامل نحوه محاسبه درصد خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

محاسبه درصد کل

1) ابتدا نیاز است با مفهوم درصد آشنا شوید. درصد روشی برای بیان یک عدد به عنوان جزئی از یک کل است. برای محاسبه درصد، ما کل مجموعه خود را برابر 100% در نظر می گیریم. برای مثال، فرض کنید که 10 سیب دارید (مساوی 100%). اگر دو سیب را نوش جان کنید، آنگاه بدین معنی است که 2/10 × 100% = 20% از سیب های خود را مصرف کرده و 80% آنها باقی مانده اند.

• جالب توجه است که بدانید کلمه Percent در انگلسی از واژه per cento در زبان ایتالیایی و pour cent در زبان فرانسوی آمده که به معنی به ازای صد است. در زبان فارسی نیز واژه ی درصد به خوبی مفهوم این محاسبه را بیان می کند.

2) ابتدا باید مقدار کل مجموعه خود را بدانید. برای مثال فرض کنید که یک ظرف شامل 1199 مهره قرمز و 485 مهره آبی رنگ دارید. بنابراین تعداد کل مهره ها 1684 خواهد بود. در این مثال تعداد 1684 مهره، محتویات یک ظرف شیشه ای را تشکیل می دهد که آن را برابر 100% حساب می کنیم.

3) هم اکنون نوبت آن رسیده تا مقداری که قصد تبدیل آن به درصد را دارید پیدا کنید. بگذارید فرض کنیم که می خواهیم درصدی از ظرف شیشه را که توسط 485 مهره آبی تشکیل می شود حساب کنیم. یعنی بگوییم که چند درصد از محتویات این ظرف، مهره های آبی هستند.

4) دو مقدار مربوطه را به صورت کسری بنویسید. در مثال بالا باید 485 (تعداد مهره های آبی) را بر روی 1684 (تعداد کل مهره ها) قرار دهید. یعنی داریم : 485/1684

5) کسر مربوطه را به عدد ده دهی تبدیل کنید. بدین منظور کافیست دو عدد را به هم تقسیم کنید. در این مثال داریم حاصل تقسیم 485 بر 1684 برابر 0.288 خواهد شد.

6) عدد به دست آمده را به درصد تبدیل کنید. بدین منظور کافیست حاصل تقسیم را بر عدد 100 ضرب کنید. یعنی در این مثال خواهیم داشت 0.288 × 100 که می شود 28.8 یا همان 28.8%. روش ساده تر برای انجام این ضرب این است که نقطه ی اعشار موجود در عدد به دست آمده از تقسیم را دو مکان به سمت راست منتقل کنید.

محاسبه مقدار واقعی از روی درصد

1) در برخی مواقع نیاز است تا کار را به صورت بر عکس انجام دهید تا از روی درصد به محاسبه مقدار واقعی بپردازید.

2) فرض کنید که از شخصی 15 دلار پول قرض کرده اید و نرخ سود روزانه برابر 3% می باشد. تنها اعدادی که برای محاسبه میزان واقعی نیاز خواهید داشت همین دو عدد خواهد بود.

3) ابتدا نیاز است تا درصد را به عدد ده دهی تبدیل کنید. بدین منظور یک نقطه اعشار در سمت راست درصد قرار داده و آن را دو واحد به سمت چپ ببرید. به عنوان مثال 3% به 0.03 تبدیل می شود.

4) عدد واقعی را به عدد به دست آمده ضرب کنید. یعنی در این مثال 15 دلار را در 0.03 ضرب کنید که حاصل جمع می شود 0.45 دلار. بنابراین سود روزانه پول قرض گرفته 0.45 دلار خواهد بود.

محاسبه تخفیف

1) یکی از موارد بسیار پر کاربرد محاسبه ی درصد هنگام خرید و گرفتن تخفیف می باشد. نحوه این کار بسیار ساده خواهد بود.

2) ابتدا میزان درصد تخفیف را از صد درصد کم کنید. به عنوان مثال اگر برای جنس موردنظر 30% تخفیف در نظر گرفته شده، نتیجه ی تفریق برابر 70% خواهد بود.

3) حال کافیست از روش عکس محاسبه تخفیف استفاده کنید. یعنی یک نقطه اعشار در سمت راست عدد به دست آمده قرار داده و آن را دو واحد به سمت چپ منتقل کنید. در این مثال حاصل برابر 0.7 خواهد بود.

4) عدد اعشاری به دست آمده را در ارزش واقعی محصول ضرب کنید. در این مثال فرض می کنیم که قیمت واقعی برابر 20 دلار بوده که ضربدر 0.7 می شود 14 دلار. یعنی تخفیف ما 6 دلار خواهد بود.

لازم به ذکر است که از همان ابتدا می توانستید درصد تخفیف را به مقدار واقعی تبدیل کرده و سپس نتیجه را از قیمت اصلی کم کنید.